AYM “kadının hanesi” düzenlemesini esastan görüşecek: Miras ve kimlik bağlantılarında idari boşluklar neler?
Anayasa Mahkemesi (AYM), evlilik sonrası kadının nüfus kaydının otomatik olarak kocasının hanesine taşınmasını öngören hükmün iptal istemini esastan görüşmeye karar verdi.
Eşitlik ilkesine aykırılık iddiasıyla yapılan başvuru, yalnızca idari bir kayıt tartışması olmanın ötesinde, kadının kimlik bağımsızlığı, soy bağı kayıtları ve miras işlemleri açısından da önemli sonuçlar doğurabilir.
AYM’de gündem: Kadının kütüğü “kocasının hanesi”ne taşınmalı mı?
İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesi, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasındaki
“Evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır.”
hükmünün Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle AYM’ye başvurdu.
Yüksek Mahkeme, ilk incelemesini tamamlayarak iptal talebini esastan görüşmeye değer buldu.
Bu karar, Türkiye’de uzun süredir tartışılan “kadının evlendikten sonra kimlik ve soy bağı üzerindeki idari bağımsızlığı” konusunu yeniden gündeme taşıdı.
Kadının “hanesi” tartışması: Soyadından sonra ikinci adım
AYM, daha önce kadının evlendikten sonra yalnızca kocasının soyadını kullanmak zorunda olmasını öngören Türk Medeni Kanunu hükmünü iptal etmişti.
Şimdi benzer bir eşitlik denetimi, nüfus kütüğü düzeyinde yapılacak.
Halen yürürlükteki sistemde, kadın evlenince nüfus kaydı otomatik olarak kocasının hanesine taşınıyor; erkek ise kendi hanesinde kalıyor.
Bu durum, hukuken “aile birliğinin idari temsili” olarak gerekçelendirilse de, uygulamada kadını kimlik bağlamında “eklenen” konumuna düşürdüğü eleştirilerine neden oluyor.
Olası iptal kararı ne anlama gelir?
Eğer AYM söz konusu hükmü iptal ederse, kadının miras hakkı bakımından doğrudan bir yasal boşluk doğmayacak.
Zira miras, Türk Medeni Kanunu’na göre belirleniyor ve nüfus kütüğünün hangi hanede olduğuna bağlı değil.
Ancak uzmanlara göre, iptal sonrası idari düzeyde geçici belirsizlikler yaşanabilir:
1. Nüfus kayıt zincirinde geçici karmaşa
Miras tespiti, soybağı veya veraset belgesi çıkarılırken aile kütüğü referans alınır.
Hükmün iptali halinde, kadınların “hangi hanede kayıtlı olduğu” belirsizleşirse, nüfus müdürlüklerinde ve veraset ilamı süreçlerinde geçici idari aksamalar yaşanabilir.
2. Çocuk kayıtları ve soy bağı bağlantısı
Kadınların kaydı artık kocanın hanesine taşınmazsa, çocukların doğum kayıtları hangi kütük üzerinden düzenlenecek sorusu doğar.
Yeni bir sistem tanımlanmazsa, çocuk–anne–baba bağlantısında teknik aksaklıklar oluşabilir.
3. Geçici kanun boşluğu riski
İptal kararı yürürlüğe girdiğinde TBMM’nin yeni bir düzenleme yapması gerekir.
Eğer bu adım gecikirse, idare geçici uygulamalarla boşluğu doldurmaya çalışacak ve farklı nüfus müdürlüklerinde farklı işlemler yapılması riski doğacaktır.
Yorumlar kapalı.