Paşayev Ailesine Rağmen Mandarin Oriental’a Ortak Oldular
Türkiye’nin turizm incisi Bodrum, uluslararası yatırımların çekim merkezi olmaya devam ediyor. Azerbaycan’ın en güçlü holdinglerinden biri olan Pasha Holding, Muğla’nın Göltürkbükü bölgesinde yer alan ultra lüks Mandarin Oriental Bodrum oteline yaklaşık 500 milyon Euro’luk bir yatırımla %50 ortak oldu. Bu dev yatırım, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kızları Leyla Aliyeva ve Arzu Aliyeva’nın hissedar olduğu Pasha Holding ile Astaş Holding arasında geçtiğimiz yıl imzalanan bir anlaşmayla resmiyet kazandı. Ancak, bu ortaklık, Paşayev ailesinin geçmişteki tartışmalı faaliyetleri ve şaibeli yatırım geçmişi nedeniyle dikkatle incelenmesi gereken bir adım olarak öne çıkıyor.
Mandarin Oriental Bodrum ve Yatırımın Stratejik Boyutu
Mandarin Oriental Bodrum, 2014 yılında Astaş Holding tarafından 650 milyon Euro’luk bir yatırımla Cennet Koyu’nda inşa edildi. 600 dönümlük bir arazi üzerine kurulu olan otel, 132 konaklama birimi, özel havuzlu lüks villaları ve 2,5 kilometre uzunluğundaki sahil şeridiyle Avrupa’nın en prestijli resort otelleri arasında yer alıyor. Bugüne kadar 140’tan fazla uluslararası ödül kazanan bu tesis, dünya jet-set’inin uğrak noktalarından biri haline geldi.
Pasha Holding’in 500 milyon Euro’luk yatırımı, otelin %50 hissesini alarak bu prestijli projeye ortak olmasını sağladı. Anlaşma, Astaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aşcı ile Pasha Holding CEO’su Jalal Gasimov arasında imzalandı. Aşcı, ortaklık sonrası yaptığı açıklamada, “Bodrum’un dünya çapında bir destinasyon haline gelmesine katkıda bulunduk. Pasha Holding ile olan iş birliğimiz, ülkemize ve Bodrum’a büyük değer katacak,” diyerek yatırımın önemine vurgu yaptı.
Bu ortaklık, yalnızca bir otel yatırımı değil, aynı zamanda Bodrum’un küresel turizm arenasındaki konumunu güçlendiren stratejik bir hamle. Otel bünyesindeki 8 ila 15 milyon Euro değerindeki ultra lüks villalar, yatırımın kapsamını daha da genişletiyor. Pasha Holding’in Bodrum ve çevresinde yeni turizm projelerine yönelebileceği belirtiliyor, bu da Türkiye-Azerbaycan ekonomik ilişkilerinin derinleşmesine işaret ediyor.
Pasha Holding ve Paşayev Ailesinin Ekonomik Gücü
Pasha Holding, 2006 yılında kurulan ve Azerbaycan’ın bankacılık, sigorta, gayrimenkul, enerji ve turizm gibi sektörlerinde faaliyet gösteren dev bir holding. Merkezi Bakü’de bulunan holding, 2021 yılı sonu itibarıyla 9,5 milyar dolarlık varlığa sahip ve 2023’te 1,3 milyar Euro gelir elde etti. 20 binden fazla çalışanıyla Azerbaycan ekonomisinin yaklaşık %33’ünü kontrol eden bu yapı, Paşayev ailesiyle olan bağlarıyla biliniyor. Resmi kayıtlarda bu bağlar açıkça görünmese de İlham Aliyev’in kızları Leyla ve Arzu Aliyeva’nın holdingde büyük hissedar olduğu biliniyor. Ayrıca, Aliyev’in eşi ve Azerbaycan Birinci Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mihriban Aliyeva’nın Paşayev ailesinden olması, holdingin siyasi ve ekonomik gücünü perçinliyor.
Pasha Holding’in Türkiye’deki faaliyetleri de dikkat çekici. 2013’te Türkiye pazarına giren holding, Pasha Yatırım Bankası aracılığıyla finans sektöründe önemli bir rol oynuyor. Bankanın hisse dağılımında Leyla ve Arzu Aliyeva’nın her biri %35,89’luk payla en büyük hissedarlar arasında yer alıyor. Mandarin Oriental yatırımı, holdingin Türkiye’deki en büyük hamlelerinden biri olarak görülüyor.
Şaibeli Geçmişin izleri. Aliyev Ailesi ve Kara Para İddiaları!
Pasha Holding’in Mandarin Oriental’a ortaklığı, ekonomik bir başarı hikâyesi gibi görünse de Aliyev ailesinin geçmişteki tartışmalı yatırımları bu ortaklığı gölgede bırakıyor. Özellikle, Panama Belgeleri ve Pandora Belgeleri gibi uluslararası sızıntılar, ailenin off-shore şirketler üzerinden gerçekleştirdiği yatırımları ve kara para aklama iddialarını gündeme getirdi.
2018 yılında Parlamento Haber’de yayımlanan bir habere göre, İlham Aliyev’in kızları Leyla ve Arzu Aliyeva, Londra’nın en pahalı semtlerinden Knightsbridge’de 60 milyon sterlin (76 milyon dolar) değerinde iki lüks daire satın almaya çalıştı. Parlamento Haber tarafından aktarılan haberde, bu satın alma işleminin bir off-shore şirket üzerinden gerçekleştirildiği ve “ciddi ölçüde kara para aklama riski” taşıdığı belirtildi. Aliyev kardeşlerin, Britanya Virgin Adaları’nda kurulan bir şirket aracılığıyla bu işlemi yürüttüğü, ancak avukatları Khalid Sharif’in gerekli kara para aklama kontrollerini yapmayarak mesleki kuralları ihlal ettiği ortaya çıktı. Sharif, bu ihlal nedeniyle 45 bin sterlin para cezası ve 40 bin sterlin mahkeme masrafı ödemeye mahkûm edildi.
Habere göre, Aliyev ailesinin Londra’daki milyonlarca sterlin değerindeki emlak portföyüne ek olarak, Moskova, Dubai ve Çek Cumhuriyeti’nde de birçok malikanesi bulunuyor. Transparency International gibi kuruluşlar, ailenin Azerbaycan’daki devlet ihalelerindeki dominant konumunu ve servet birikimini sık sık eleştiriyor. ABD kaynaklı diplomatik yazışmalarda, İlham Aliyev’in 2003’te Cumhurbaşkanı olduktan sonra mal varlıklarını eşi Mihriban Aliyeva’ya aktardığı ve Azerbaycan’daki ekonomik sistemin “feodal” bir yapıda olduğu belirtilmişti.
Şeffaflık ve Güven Sorununun Nedenleri:
Pasha Holding’in Mandarin Oriental Bodrum’a yaptığı yatırım, ekonomik açıdan Türkiye için önemli bir kazanım olsa da Aliyev ailesinin tartışmalı geçmişi bu ortaklığı şüpheyle karşılanabilir hale getiriyor. Kara para aklama iddiaları ve off-shore şirketler üzerinden yapılan yatırımlar, holdingin uluslararası alandaki itibarını zedeliyor. Türkiye’deki kamuoyu ve uluslararası gözlemciler, bu tür yatırımların şeffaflığını ve kaynaklarını sorgulamaya devam ediyor.
Özellikle, Aliyev ailesinin Azerbaycan’daki siyasi ve ekonomik hegemonyası, yatırımlarının yalnızca ticari değil, aynı zamanda siyasi bir boyutu olabileceği tartışmalarını beraberinde getiriyor. Bodrum’daki bu yatırımın, Türkiye-Azerbaycan arasındaki stratejik ittifakın bir yansıması olduğu kadar, Aliyev ailesinin küresel çapta servetlerini çeşitlendirme stratejisinin bir parçası olduğu da söylenebilir.
Bodrum’un Cazibesi ve Şaibeli Ortaklık
Pasha Holding’in Mandarin Oriental Bodrum’a yaptığı 500 milyon Euro’luk yatırım, Bodrum’un küresel turizmdeki yükselişini pekiştiren önemli bir adım. Ancak, Paşayev ailesinin ve Aliyev kardeşlerin geçmişteki şaibeli yatırımları, bu ortaklığın yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda siyasi ve etik boyutlarının da tartışılmasını zorunlu kılıyor. Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ekonomik iş birliği, özellikle 2020 Karabağ zaferinden sonra güçlenirken, bu tür yatırımların şeffaflığı ve hesap verebilirliği hem yerel hem de uluslararası kamuoyunun dikkatle takip ettiği bir konu olmaya devam edecek.
Bodrum, lüks turizmde bir dünya markası olma yolunda ilerlerken, Pasha Holding’in bu hamlesi, Aliyev ailesinin tartışmalı servetinin gölgesinde yeni bir sayfa açıyor. Önümüzdeki dönemde, holdingin Bodrum’daki yeni projeleri ve bu yatırımların Türkiye’deki yansımaları merakla bekleniyor.
Kaynak:
Parlamento Haber – “Aliyev’in Kızlarından Büyük Skandal”
22 Aralık 2018. Mandarin Oriental ortaklık bilgisi: Sözcü gazetesi, Yaşar Anter.
Yorumlar kapalı.