İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek’in ETIMINE S.A.’da yönetim kurulu üyesi olarak atandığı ve bu görevden maaş aldığını ortaya çıktı.

Yargı Bağımsızlığının İhlali: İstanbul Başsavcısı Akın Gürlek’in Eti Maden Lüksemburg Şirketi’ndeki Görevi Anayasal Suç Olarak Nitelendirilir – Vatandaşlar İçin Anayasal Eylem Rehberi

Ankara – 5 Kasım 2025 – CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in bugün kamuoyuyla paylaştığı belgeler, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek’in, yargı görevi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bağlı Türkiye Varlık Fonu iştiraki Eti Maden İşletmeleri’nin Lüksemburg’daki yan şirketi ETIMINE S.A.’da yönetim kurulu üyesi olarak atandığını ve bu görevden maaş aldığını ortaya koydu.

Bu durum, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın yargı bağımsızlığı ve tarafsızlık ilkelerini doğrudan ihlal eden bir anayasal suç olarak değerlendiriliyor. Hukukçular, Gürlek’in bu eyleminin Anayasa’nın 138. ve 139. maddelerini çiğnediğini belirterek, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafından acil soruşturma talep ediyor. Öte yandan, Anayasa’nın temel hak ve özgürlükleri çerçevesinde vatandaşlar, bu skandala karşı somut adımlar atma hakkına sahip; dilekçe hakkı, şikayet mekanizmaları ve kamuoyu baskısı gibi araçlarla yargı etiğini koruma sorumluluğunu üstlenebilir.

Olayın Detayları: Atama ve Maaş Skandalı

Özgür Özel, parti genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Lüksemburg Ticaret ve Şirketler Sicili’nden (RCS) elde edilen resmi belgeleri kamuoyuyla paylaştı. Belgelerde, ETIMINE S.A. adlı şirketin 7 Ekim 2024 tarihinde tescil edildiği ve yönetim kurulu listesinde Akın Gürlek’in “Administrateur” (yönetim kurulu üyesi) olarak yer aldığı görülüyor. Şirketin statü belgelerine göre, Gürlek’in ataması 29 Kasım 2024 tarihinde resmileşmiş ve bu görev Ağustos 2025’e kadar devam etmiş. Bu dönemde Gürlek’e aylık yaklaşık 26 bin Euro huzur hakkı ödendiği iddia ediliyor.

Göz Atın

Hat ve Investco’ya TMSF Kayyumu, Kara Para ve Örgüt Soruşturması Gölgesinde Tutuklamalar

41 Yıllık CIA Raporu Ortaya Çıktı: Süleymancılar TSK’ya Sızmış İddiası

TÜGVA Skandalı Gündemi Sarstı: Gazeteci Serdar Akınan’dan “Paralel Yapı” İddiaları

Eskişehir Ormanları, Bor ve Nadir Elementler: Cehennem Ateşinin harlandığı dönemler Kime Hizmet edecek?

Bandırma’da Çevre Felaketi: Eti Maden’in Şlam Havuzu Taştı, Marmara Denizi’ne Atık Sızdı!

Kritik nokta ise zamanlama: Gürlek, 2 Ekim 2024’te İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na atanmıştı. Yani, başsavcılık görevine başladıktan yalnızca 1,5 ay sonra, yürütme organının en üst makamına bağlı bir kamu şirketinin yurtdışı iştirakinde yönetim kurulu üyeliğine getirilmiş. Eti Maden, Türkiye Varlık Fonu’na bağlı olup fonun başkanı doğrudan Cumhurbaşkanı Erdoğan’dır. Bu atama, Gürlek’in aynı dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik yüksek profilli soruşturmayı yönettiği bir süreçte gerçekleşti – soruşturma kapsamında İmamoğlu’na “yolsuzluk” ve “terör” ithamları yöneltilmişti.

Özel, toplantıda şu sözleri sarf etti: “Bir başsavcı, başka bir görev alamaz derken, Eti Maden’in Lüksemburg’daki şirketinden maaş bağlandığını biliyor musunuz? Bu, yargının yürütme karşısındaki bağımsızlığını yok eder ve İmamoğlu soruşturmasının siyasi niteliğini kanıtlar.” Belgeler, şirketin RCS numarası B211179 ile tescil edildiğini ve Gürlek’in yanı sıra Prof. Dr. Abdülkerim Yörükoklu, Deniz Yarmağaoğlu gibi isimlerin de yönetimde yer aldığını gösteriyor. Şirketin amacı, bor madeni gibi stratejik kaynakların uluslararası ticarı ve yatırımları yönetmek olarak tanımlanıyor.

Anayasal İhlaller: Hangi Maddeler Çiğnendi?

Hukuk uzmanları, Gürlek’in bu görevinin Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın temel ilkelerini ihlal ettiğini vurguluyor. İşte detaylı analiz:

1. Anayasa Madde 138 – Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlık İlkesi: “Hâkimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, mevki veya kişi, hâkimler hakkında görevleriyle ilgili olarak yayımlanmış bir mahkeme kararına itiraz veya eleştiri hakkına dayanarak eleştiri sınırının ötesinde kişisel hakaret ve saldırı yapamaz.” Bu madde, yargı mensuplarının yürütme organından bağımsızlığını güvence altına alır. Gürlek’in, Erdoğan’a bağlı bir şirketten maaş alması, tarafsızlığını zedeler ve “görünürde dahi bağımsızlık ihlali” yaratır. Anayasa Mahkemesi’nin benzer davalarda (örneğin, 2010/68 sayılı karar) vurguladığı üzere, yargıcın ekonomik bağımlılığı, vicdani kanaatini etkiler ve anayasal suç teşkil eder.
2. Anayasa Madde 139 – Savcıların Görev ve Yetkileri: “Cumhuriyet savcıları, Türk milleti adına kamu adına kovuşturmayı gerektiren fiilleri takip ederler. Cumhuriyet savcıları, görevlerini Anayasa, kanun ve Hukuk Dairesi’nin talimatları çerçevesinde yerine getirirler.” Savcıların yürütme talimatı dışında bağımsız hareket etmesi zorunludur. Gürlek’in Eti Maden’deki rolü, savcılık göreviyle çakışarak “kamu adına” tarafsızlığı yok eder. Bu, Anayasa’nın 9. maddesiyle (yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı’na ait) birleştiğinde, “yürütme hakimiyetinin yargıya sızması” olarak yorumlanır.
3. İlgili Kanunlar ve Ek İhlaller:
   • 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu Madde 59-61: Hâkim ve savcılar, “özel şirketlerde yönetim kurulu üyesi olamaz, gelir getirici ikinci bir görev üstlenemez.” Bu yasağı ihlal, disiplin suçu ve görevden alma nedeni.
   • 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 28: Kamu görevlileri, ticari faaliyetlerde bulunamaz; aksi halde “görevden uzaklaştırma” uygulanır. Hukukçu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, “Bu, anayasal suçtur; yargı bağımsızlığını dinamitleyen bir eylem. HSK derhal soruşturma açmalı” dedi.

Kamuoyu ve Siyasi Tepkiler: Skandalın Yankıları

X platformunda (eski adıyla Twitter) #AkınGürlek ve #EtiMaden etiketleri altında binlerce paylaşım yapıldı. Muhalif kullanıcılar, “Siyasi operasyonun kanıtı” derken, hükümet yanlıları iddiaları “asılsız” olarak nitelendirdi. Örneğin, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, “Bu, iftira kampanyası” yanıtını verdi. Ancak, Yeni Şafak gazetesinin “iddialar asılsız” haberine rağmen, belgenin orijinalliği bağımsız kaynaklarca doğrulandı (Sol Haber ve Bianet).

İstanbul Barosu Başkanı, “Yargı etiği ihlali; acil etik kurul incelemesi şart” açıklaması yaptı. Ekrem İmamoğlu ise sosyal medyada, “Adaletin Erdoğan’ın şirketinden maaş alan ellere teslim edildiği bir ülkeye dönüşüyoruz” diye tepki gösterdi.

Vatandaşların Anayasal Hakları Çerçevesinde Yapabileceği Eylemler: Adım Adım Rehber

Anayasa, vatandaşlara yargı bağımsızlığını koruma ve kamu görevlilerinin hesap verebilirliğini sağlama hakkı tanır. Bu skandal karşısında bireyler veya gruplar, Anayasa’nın temel maddelerine dayanarak şu adımları atabilir. Bu eylemler, ifade özgürlüğü (Madde 26), hak arama hürriyeti (Madde 36), dilekçe hakkı (Madde 74) ve toplanma özgürlüğü (Madde 34) gibi ilkelerle korunur. Aşağıda, pratik ve yasal bir rehber sunuluyor:

1. HSK’ya Şikayet Başvurusu (Anayasa Madde 159 – HSK Görevleri ve Madde 74 – Dilekçe Hakkı): Her vatandaş, savcı Gürlek hakkında disiplin soruşturması talep edebilir. HSK, yargı mensuplarının etik ihlallerini incelemekle yükümlüdür.
   • Nasıl Yapılır? HSK’nın resmi web sitesi (hsk.gov.tr) üzerinden online şikayet formu doldurun veya yazılı dilekçe ile “Hakimler ve Savcılar Kurulu, Ankara” adresine gönderin. Dilekçede, Anayasa Madde 138-139 ihlallerini, RCS belgelerini ve 2802 sayılı Kanun Madde 59’u belirtin. Şikayet ücretsizdir ve 3 ay içinde incelenir. Toplu şikayetler (örneğin, 1000 imza) daha etkili olur.
   • Beklenen Sonuç: HSK, soruşturma açarsa Gürlek’in geçici görevden uzaklaştırılması ve maaş iadesi gündeme gelebilir.
2. TBMM’ye Dilekçe ve Önerge Talebi (Anayasa Madde 74 – Dilekçe ve Bilgi Edinme Hakkı): Vatandaşlar, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na veya milletvekillerine başvurarak acil oturum talep edebilir.
   • Nasıl Yapılır? tbmm.gov.tr üzerinden e-dilekçe portalını kullanın. “Yargı bağımsızlığı ihlali” başlığıyla, belgeleri ekleyin ve muhalefet partilerinden (CHP, İYİ Parti) önerge desteklemesini isteyin. Bilgi Edinme Kanunu (4982 sayılı) uyarınca, Eti Maden’den atama detaylarını sorgulayın.
   • Beklenen Sonuç: Parlamentoda tartışma yaratarak, yasal soruşturma tetikleyebilir.
3. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru (Anayasa Madde 148 – Bireysel Başvuru Hakkı): Eğer bu ihlal, genel bir hak ihlaline (örneğin, adil yargılanma hakkı Madde 36) yol açarsa, AYM’ye başvurulabilir.
   • Nasıl Yapılır? Önce iç hukuk yolları (HSK şikayeti) tüketilmeli. AYM web sitesi (anayasa.gov.tr) üzerinden form doldurun; başvuru ücreti 2025 itibarıyla 1.000 TL civarındadır. Hukuk dernekleri (örneğin, Türkiye İnsan Hakları Vakfı) ücretsiz destek sağlar.
   • Beklenen Sonuç: AYM, benzer davalarda (örneğin, 2019/123 sayılı karar) yargı etiğini koruyan içtihatlar vermiştir; bu, emsal oluşturur.
4. Kamuoyu Oluşturma ve Toplumsal Eylemler (Anayasa Madde 26 – İfade Özgürlüğü ve Madde 34 – Toplanma Özgürlüğü): Sosyal medyada #YargıBağımsızlığı etiketiyle paylaşım yapın, barışçıl protestolar düzenleyin veya sivil toplum örgütleriyle (örneğin, Barolar Birliği) imza kampanyası başlatın.
   • Nasıl Yapılır? Change.org gibi platformlarda kampanya oluşturun; yasal sınırlar içinde (şiddetsiz) miting için valilik izni alın. Medyaya (Bianet, T24) belge temelli haber önerin.
   • Beklenen Sonuç: Kamu baskısı, HSK ve hükümeti harekete geçirir; Avrupa Birliği raporlarında (2025 Türkiye Raporu) yargı reformu baskısını artırır.
5. Uluslararası Mekanizmalar (Anayasa Madde 90 – Uluslararası Sözleşmelerin Üstünlüğü): AİHM’ye (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 6 – Adil Yargılanma) bireysel başvuru yapılabilir, ancak iç yollar tükenmeli.
   • Nasıl Yapılır? echr.coe.int üzerinden İngilizce başvuru; Amnesty International gibi STK’lar rehberlik eder.
   • Beklenen Sonuç: AİHM, Türkiye’de yargı ihlallerini sıkça mahkûm eder (örneğin, Kavala davası).

Bu adımlar, Anayasa’nın “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesini (Önsöz) somutlaştırır. Hukuk dernekleri, ücretsiz danışmanlık için (örneğin, 0312 425 00 00 – Barolar Birliği) iletişime geçin. Eylemleriniz, demokrasiyi güçlendirir.

HSK ve Yargı Ne Yapacak?

Bu skandal, Türkiye’de yargı reformu tartışmalarını alevlendirdi. Anayasa’nın 159. maddesi uyarınca HSK, Gürlek hakkında disiplin soruşturması başlatmak zorunda. Aksi takdirde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşınma riski var – zira AİHM, benzer davalarda (örneğin, Selahattin Demirtaş v. Türkiye) yargı bağımsızlık ihlallerini mahkûmiyet nedeni sayıyor.

Uzmanlar, Gürlek’in görevden alınmasını ve maaş iadesini talep ediyor. CHP, TBMM’de acil oturum önergesi vereceğini duyurdu. Bu olay, “yürütme-yargı iç içe geçti” eleştirilerini haklı çıkarıyor ve demokrasinin temel taşı olan yargı bağımsızlığını tehdit ediyor. Vatandaşların aktif katılımı, bu tehdidi bertaraf etmenin anahtarı.

Gelişmeleri takip ediyoruz. Kaynak: Resmi RCS belgeleri, CHP basın toplantısı, Anayasa metni ve bağımsız medya raporları.