Orman Yangınlarında Sorumluluk Kime Ait? Kanunlar Ne Diyor?

Kanunlar Net, Uygulama Tartışmalı: Anayasa ve Orman Kanunu, orman yangınlarıyla mücadelenin devletin ve özelde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sorumluluğunda olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Belediyelerin rolü ise destekleyici düzeyde. Uzmanlar, yangınlarla mücadelede etkin koordinasyon ve yeterli donanımın sağlanmasının, çevresel ve toplumsal kayıpları önlemek için hayati olduğunu vurguluyor. Hükümetin bu konudaki hazırlıkları ve meclisin denetim rolü, önümüzdeki dönemde de tartışılmaya devam edecek gibi görünüyor.

Halk Meclisi tarafından hazırlandı

23 Temmuz 2025, 23:25 yayınlandı 24 Temmuz 2025, 13:18 güncellendi

Orman Yangınlarında Sorumluluk Kime Ait? Kanunlar Ne Diyor?

Ankara, 23 Temmuz 2025 – Türkiye’de orman yangınlarıyla mücadele, her yaz sezonu olduğu gibi bu yıl da gündemin en kritik başlıklarından biri. 2021 yılında yaşanan büyük çaplı yangınlar sırasında dönemin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yangın söndürme belediyelerin sorumluluğundadır” açıklaması, kamuoyunda hâlâ tartışılıyor. Peki, kanunlar bu konuda ne diyor? Orman yangınlarında asli sorumluluk kime ait? Hükümetin ve meclisin bu süreçteki rolü nedir?

Anayasa ve Orman Kanunu: Sorumluluk Devletin

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 169. maddesi, ormanların korunmasının devletin asli görevi olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Madde, “Bütün ormanların gözetimi devlete aittir” diyerek, ormanların korunması ve yangınlarla mücadelede devletin yükümlülüğünü vurguluyor.

6831 sayılı Orman Kanunu’nun 69. maddesi ise orman yangınlarının önlenmesi ve söndürülmesinin Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) sorumluluğunda olduğunu netleştiriyor. Kanuna göre, OGM, yangınları önlemek ve söndürmek için gerekli tüm hizmetleri yapmak veya yaptırmakla yükümlü. Ayrıca, yangın söndürme çalışmaları için yeterli bütçenin ayrılması da devletin görevi.

Belediyelerin Rolü Sınırlı

5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre, belediyeler kent içindeki itfaiye hizmetlerinden sorumlu. Ancak bu sorumluluk, bina yangınları ve yerleşim yerlerindeki yangınlarla sınırlı. Orman Kanunu’nda belediyelere orman yangınlarıyla mücadelede asli bir görev verilmiyor. Örneğin, İzmir Valiliği’nin 2025 tarihli Orman Yangınlarının Önlenmesi Kararı, belediyelere yalnızca orman kenarındaki çöp toplama alanlarında koruma bandı oluşturma gibi destekleyici görevler yüklüyor. Uzmanlar, bu görevlerin orman yangınlarında belediyeleri asli sorumlu kılmadığını belirtiyor.

Hükümet ve Meclis Ne Yapıyor?

Hükümet, Tarım ve Orman Bakanlığı aracılığıyla yangın söndürme uçakları, helikopterler ve personel eğitimi gibi altyapıyı sağlamakla yükümlü. Ancak, 2021 yangınlarında Türk Hava Kurumu’na (THK) ait uçakların kullanılmaması ve yangın söndürme kapasitesinin yetersizliği, hükümetin hazırlıksızlığına dair ciddi eleştirilere yol açtı.

Meclis ise Anayasa’nın 169. maddesi gereği, ormanların korunması için gerekli yasaları çıkarma ve hükümetin bu alandaki faaliyetlerini denetleme görevine sahip. 2021’de muhalefet, THK uçaklarının âtıl bırakılmasını meclis gündemine taşıyarak hükümeti sorgulamıştı.

Tartışmalar Alevleniyor

Erdoğan’ın 2021’deki açıklaması, hukukçular ve muhalefet tarafından tepkiyle karşılanmıştı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, “Orman Kanunu, yangınlarla mücadelenin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın görevi olduğunu açıkça söylüyor. Belediyelere sorumluluk yüklemek, beceriksizliği örtme çabası” demişti. Kamuoyu, özellikle THK’nın 11 adet M-18 Dromader ve 9 adet CL-215 Bombardier tipi yangın söndürme uçağının kullanılmamasını eleştirmişti.

Kaynaklar: